रित्तो जिवन

हजुर रित्तो जिवन जब हामि यस धर्तिमा पहिलो पाईला टेक्यौ!फकत रित्तो अनि जिबनको अन्त्य मत्लब मृत्यु पछि पनि हामि रित्तै हुन्छौ।तर जिवन भोगाई को दौरानमा पनि हामिहरु कतिपय रित्तिसकेको हुन्छौ।मेरो सोचाईमा!!म केहिमात्र बाल्यकालमा रित्तिएं।अनि केहि जवानिमा रितिएं।र अलिकति समयकाहनिमा पनि रित्तिएं।यसैले अहिले कता-कता महशुष भैइरहेकोछ।रित्तिनु संगै म पनि प्रतिपल बृदा भैइरहेछु।यसरी नै समयको उत्तार-चढाव संग लुकामारी गर्दै जिवन बगिरहनु अर्थात क्षणभरको जिवन पनि दोहोराएर बांच्न नपाउनु!!मलाई लाग्छ यसैले नै जिवन भोग्नलायक छ।संसारका सबै मान्छेहरु संग यि सबै कुराहरु छ।तर सबै कुराहरु भएर नै सबै दरिद्र पनि छ।किन कि कसैले पनि मृत्युलाई पन्छएर सन्सारको सबै भन्दा धनि बनाउने प्रकृतिको कुनै निति नियम नै बनेको छैन अहिले सम्म!कहिलेकहि मेरो मुर्ख सोचाईमा लाग्छ,म सोच्छु त्यसैले म,छु।तर यतिखेर मलाई लाग्छ त्यो सोचाई गलत रहेछ।किन कि जब म सोच्ने गर्छु त्यहा म आफु बाहेक सम्पुर्ण उपस्थिति देख्छु।जस्तै:बिचार बास्ना धर्म अधर्म,पुण्य पाप,पाहाड झरना आदि ईत्यादि।यसैले यहा कोहि हुनु नहुनेको कुनै अर्थ छैन।जिबनका सारा उपलब्धिहरुमा प्रस्नहिन अनि जवाफहिन बाचिंदोरहेछ।हुन त बाच्ने तरीका सबैको अधिकार हो।म मेरो जिन्दगि बाच्छु।जस्को पहिलो अधिकार मेरो हो।अन्य सारा सन्धर्बहरु आ-आफ्नै हुन्छ। हुन सक्छ मेरो बचाई नियमबद्द छैन।किनकि यो बाच्ने अस्तित्वको बारेमा कुनै लिखित संबिधान छैन।अनि जिवन बार-बार कसम तोडेर पुन जिन्दगि जोड्न खोज्ने योजना पनि होइन।अनि कुनै मुर्ख ब्याबस्थापकको ब्यास्थपन पनि होइन। जिवनको बचाई त कुनै पनि ग्रन्थहरुमा नभेटिईने रहस्य जस्तो लाग्छ।जिन्दगि बडो सुरुचिपुर्ण छ। यसैले कसैको स्राप सुनेर झन् जिन्दगि जिउने रहर जागेर आउछ।मलाई जिन्दगिको यहि लठ्ठिपना मन पर्छ।जस्को रङ रुप गित संगित आदि-ईत्यादि सारा चिजहरु मन पर्छ।सायद यसैले होला मलाई लाग्छ मेरो बचाई अलि भिन्न छ।त्यसैले भन्न मन लाग्छ।
म तिम्रो ईसारामा नाच्न सकिन।
पच्छायाउदै पुरातन सभ्यतामा।
अनि मैले नया युग पनि हाक्न सकिन।
ओझेल पारेर थुप्रै सम्भावनाका हिमचुलिहरु!!
म आदिम सभ्यतामा अडन सकिन!!!!! अस्तु,,

नेपालि भ्-भाग र सुगौलि-सन्धि

बास्तवमा नेपालले १८१६को सुगौलि सन्धिमा आफ्नो एक तिहाई भुभाग गुमाएको थियो।तत्कालिन बिसाल नेपालको टिस्टा देखि सतलज सम्मको नेपालि भुभाग सुगौलि सन्धि पछिमेचि र माहाकालिमा सिमित गरीयो।त्यसैले सुगौलि-सन्धिपछि नेपालले धेरै ठुलो भु-भाग गुमाएको स्पस्ट छ।जुन सन्धि हुदा नेपालमा कुनै तराई थिएन।तर १८१६मा शुगौलि सन्धि हुदा ब्रीटेनले केहि मात्रमा तराईको भाग फिर्ता गर्यो।र पछि फेरी राप्ती देखि माहाकालि नदि सम्मको तराईको भागहरु फिर्ता गर्यो।तर अझ पनि भारतले नेपाल लाई फिर्ता गर्नु पर्ने भु-भागहरु अझै धेरै छ।पुर्बमा मेचि पारी (टिस्टा)र पस्चिममा माहाकालिपारी सतलज सम्मको जमिन नेपाललाई फिर्ता गर्नु पर्छ।सुगौलि सन्धिमा गुमेका नेपालि भु-भाग बाहेक नेपालिले अरु कुनै भारतिय भु-भागामादाबी गर्ने नेपाल कहिल्यै ईच्छुक छैन।नेपालको समर्थनमा बोल्नुको अर्थ भारतको बिरोध गरेको सोच्नु हुदैन।बिना कारण भारतको बिरोध गर्नुको कुनै औचित्य पनि छैन।तर हाम्रो नेपालि जमिन माथि भारतको अधिपत्य रहदै आउनुमा उस्को बिरोध गर्नु स्वभाविक हो।ईतिहास अनुसार १८१६मा नेपालले यो सुगौलि-सन्धि भारतमा बि-भिन्न राज्यहरुमा उपनिबेश राख्दै अघि बडिरहेको ब्रीटिश ईस्ट ईन्डिया भन्ने एक कम्पनि संग गरेको थियो।त्यसैले अहिलेको कुनैपनि स्वतन्त्र राज्य संग भएको थिएन।त्यसपछि बेलाएत भारत हुदै पाकिस्तानबाट हटे पछि सुगौलि सन्धि अनुसार नेपालले ब्रीटिश ईस्ट ईन्डियालाई छोड्नु परेको भु-भाग स्वत नेपाल एकिक्रीत हुनु पर्नेमा ति भ्-भाग अहिले सम्म स्वतन्त्रको मान्यता बिपरीत भारत मै रहिरहेको सन्धर्बमा ति जमिनको अधिपत्य निर्बिबाद रुपमानेपाल कै हुनुपर्नेमा अझ सम्म ति भु-भागहरुमा भारत कै उपनिवेस कायम हुनु भारतिय स्वतन्त्र आन्दोलनको अनुहारमा कालो पोत्नु सरह हो।त्यसैले आज हामि भारत संग भिख मागिरहेको छैनौ।हामि त भारत संग हाम्रो जमिन फिर्ता माग्दैछौ।जुन जमिनहरु पुर्बमा टिश्टा र माहाकालि कहिल्यै भारतमा थिएन।केवल नेपालको थियो।र ति भ्-भागहरु माग्नु हाम्रो नैतिक दायित्व पनि हो।त्यसैले हामि यो दाईत्व पुरा गर्नु बाट बिमुख हुन सक्दैनौ पनि।हामि टिस्टा देखिको सतलज सम्मको नेपालि जमिन चाहन्छौ।र भारतको रास्ट्रीय अखन्डता प्रति सम्मान पनि गर्छौ।साच्चि भन्ने हो भनेहाम्रो आफ्नै रास्ट्रीय झन्डा छ।आफ्नै मुद्रा छ आफ्नै सेना छ अनि आफ्नै न्यायलय पनि छ।त्यसैले आज भन्दा करीब ६२ बर्ष अगाडि जन्मियको भारतले २५सय बर्ष भन्दा अगाडिदेखि स्वधिन रहेको नेपाललाई सिमानाको पाठ पडाउन खोज्नु लज्जस्पद कुरा हो।मेचि देखि
माहाकालि सम्म ८५ भन्दा बडि ठाउमासिमाना मिचेर भारतले सुगौलि-सन्धि रद्द गरेको छ।तर बिडम्बना जस्ले सुगौलि-सन्धि नमान्नु पर्ने हो।उ चाहि कुन बाध्यताले यस्लाई मान्दै आईरहेकोछ।त्यसैले आज नेपाल पछिल्लो पटक१६८०को सन्धिले निर्धारित गरेको सिमाना बाट पनि बासि पाउरोटि झै दिननुदिन खुम्चिदै गैरहेकोछ।अनि हाम्रो रास्ट्रीय झन्डाले नेपालको सिमाना अतिक्रमित भएको निहिरता पुर्वक हेरीरहेकोछ।हेरीरहेकोछ!!! आखीर कहिले सम्म?????