मन

मन, हजुर मन भन्ने शब्द नै कस्तो होला जुन मन जोसुकै संग पनि हुन्छ अर्थात बालक बृदा तन्नेरी तरुनी सबै संग हुन्छ।जब हामि आफ्नो आमको न्यानो कोख बाट जन्मिएर यस धर्तिमा पैदा हुन्छौ साथै आफु संग आफ्नो मन पनि लिएर आएको हुन्छौ होला!तर हाम्रो यो मनलाई बुझ्न र एकिन गर्न सजिलो पनि हुदोरहेनछ।किनकि यो मन भित्र हजारौ कुराहरु अटेको हुन्छ।जहा राम्रो पनि हुन्छ र नराम्रो पनि।त्यसैले यहि मनकै खेलमा मान्छेले जिबन भरीकै ठुलो धोका पनि खाने गर्छ।जहा खराब र अशल कुन हो छुट्टाउन नसक्दा जिबन भर दुखि भएर पनि बांच्न बाध्य हुन्छ।त्यसैले मेरो बिचारमा दृस्य अदृस्य खराब अशल सबै काम गर्ने हाम्रो मन नै हो।तर मनको कुरा गर्ने सबै मान्छेहरु दार्सानिक पनि हुदैन।तर मेरो बिचारमा मनलाई भित्रै बाट नियालेर जान बुझ्न खोज्यो भने जस्को बुद्दी अशल बाटोतिर लाग्ने निस्चय होला।तर आफ्नो वा अर्काको मनलाई छोएर मात्र छोडनेहरुको लागी उनिहरुको मनमा आकाङ्क्षाहरुले सधै लखेटिरहनेछ।अनि सधै असन्तुस्टि मात्रै हात पर्ने हुन्छ।तर यि बिचार आकाङक्षाहरु सबै मान्छेहरु जन्म्दै लिएर आएको चै हुदैनहोला मेरो बिचारमा।किन कि मान्छे जन्मदा उस्को मन पनि सफाखालि कागज वा क्यान्भाष जस्तै हुन्छ होला।र बिस्तारै ति सफा कागज भित्र बिभिन्न राम्रा नराम्रा शब्दहरु कोरीन थाल्छ।किन कि मनले जे चितायो त्यहि हुन्छ भन्ने हाम्रो पुर्खौलि भनाई नै छ।अनि मनकै बारेमा धेरै कुराहरु सुन्न पाईन्छ।र त्यसलाई धेरै तिर बिभाजितपनि गरीएको पाईन्छ।राजनिति हिसाबले संरचनाबादि मन बिघटनबादि परम्पराबादि अनि आधुनिक मन अन्तरजगत आदि धेरै मनह्रु यो दुनियामा सुन्नमा पाईन्छ।मनको प्यास पनि भन्ने गरीन्छ यदाकदा जस्लाई मनले ग्रहण गरेको भौतिक प्यास अर्थात परीकृत अभिलाषा होला।मेरो बिचारमा यस्तो मनको प्यासीहरु धेरै ठाउको अनि अनेक प्रकारको पानि पिएर पनि सधै प्यासी नै रहन्छ।जस्तै कुवा झरनाको पानि पिएर पनि प्यास नमेटिएर धाराको नै पानिको खोजि गर्छ।उनिहरुको मन किनकि उनिहरुको मनले सन्तुस्ट नै पाएको हुदैन।फेरी धाराको पानि पिएर पनि प्यास नमेटिदा उनिहरु ठुलो समुन्द्रको पानिको खोजिमा भौतारिन्छ।त्यसैले मैले भन्न खोजेको कुरा यति मात्र हो ।कुवा झरना धाराको पानिले मान्छेको प्यास नमेटिएर समुन्द्र कै सपना देख्छ मानिसहरु।यसरी नै गांउ टोल,नगर माहनगर सहर हुदै हाम्रा यि प्यासि मनहरु तिनै पानि माथिको आकाशमा दौडिरहेको हुन्छ। तर मेरो बिचारमा हाम्रा यि निस्चल मनहरु कुनै बिलासिति र प्यासि मन लस्तो नभै आपसमा सौहाद्र र भाईचारकोसन्देश फैलाउदै माया प्रेम सदभाव र आपसि मेल मिलापबाट मात्र सम्भव छ।हत्या हिंसा मारपिटबाट अरुको मनलाई कहिल्यै जित्न सकिन्न।किनकि आजको हाम्रो मुलुकको आवस्यक्ता भनेकै मानसिक प्राप्तिको परीबर्तन हो।जुन कुराहरु एक आपसमा फुटेर होइना जुटेर मात्र सम्भब छ।त्यसैले सबै भन्दा असल र सदभार मन त हाम्रो मानवताबादि मन नै हो जस्तो लाग्छमलाई जस्मा सबैको भलो र सान्ति सृजनाको मात्र उदय होसत्यसैले हामि सबै मिलि त्यस्तै मनको मात्र परिकल्पना गरौ अनि सबैले त्यहि निस्चल मनले हाम्रा कार्यहरु गरौ!!!!!!!!तथास्तु!!!!!!

बुद्दको देश नेपाल

बुद्दको देशमा रगत उम्लनु भन्दा
बडि बिडम्बना अरु के हुन सक्छ होला खोई?
बुद्दको देशमा सान्ति हराउनु भन्दा बडि
दुर्भग्य अरु के हुन सक्छ होला खोई?
चेतना सुन्य भएको प्रतेक आयमहरुमा
अहम्ताको खोल ओढेका ब्वासाहरु
बिबेक हराएका बिबेक हिन मानबहरु,,
छेपारोले जस्तै रुप बदलिरहेकाछन
अनि सबै आ-आफ्नै
तालमा डम्फु र मादल बजाईरहेकाछन।
अनि आफ्नै आंखामा पट्टि बांधेर
अन्धो भए झै अभिनय गरीरहेकोछ।
अब फेरि,,बजारमा पेस्तोल र बन्दुकको ब्यापार फस्टाउने तयारी भैइरहेको छ।
अनि हामि गरीब नेपालि हरु बलिको बोको भएर क्रान्तिमा होमिनुपरेको निर्दोष रगतले नेपालि धर्ति रंङाउने खेल खेल्दैछ।
अनि त त्यहि रगतहरु हाम्रा क्यानभाषमा लत्पतिनेछ
फेरी अनि हाम्रो कपिको पन्नाहरु रंङिने छ।
युद्द कति बिभत्स हुन्छ भनेर जान्दा-जान्दै।
अनि युद्द कति उराठ लाग्दो र त्रासदिपुर्ण हुन्छ भनेर जान्दा जान्दै
पनि किन हामि त्यसलाई अस्विकार गर्न सकेका छैनौ
अनि किन त्यसलाई बहिस्कार पनि गर्न सकेका छैनौ?
हामि आफै अन्यौल ग्रस्त भाबिस्यमा उभियर
आफ्नै कर्तब्य लाई अंगाल्न सकेका छैनौ?